Over Stichting Grond Verbond
Over ons
MOMA Liquid Landscape, een kleinschalig zuivelverwerkingsbedrijf in de omgeving van Amsterdam, heeft in 2020 het initiatief Grond Verbond opgericht vanuit de gedachte dat wij allemaal—boeren, voedselverwerkers én consumenten—medeverantwoordelijk zijn voor een gezond landschap. Het huidige voedselsysteem zorgt er namelijk voor dat ons landschap ziek is geworden. Het is een systeem dat economisch gewin voorop stelt en milieuschade niet verrekent in de prijs van voedsel. Dit leidt tot klimaatverandering, verlies van biodiversiteit, waterkwaliteit en een gezonde grond—de basis van een gezonde samenleving. Specifiek in het veenweidegebied rondom Amsterdam is er grootschalige bodemdaling, verlies van bodemleven door pesticiden en monoculturen en de bedreiging van de weidevogels. Er moet een systeemverandering plaatsvinden naar een voedselketen die het landschap niet uitput, maar juist herstelt. Met Grond Verbond wordt de gehele voedselketen verantwoordelijk gesteld: van boer tot voedselverwerker én consument. Maar het blijft niet bij abstracte verantwoordelijkheid. Grond Verbond stelt iedereen binnen de voedselketen in staat om die verantwoordelijkheid ook echt te nemen—door mee te doen, mee te denken, mee te praten en mee te betalen.
Grond Verbond geeft jou dus, als consument, een stem zodat je met boeren in gesprek kan gaan over hoe ons voedsel wordt geproduceerd en hoe ons landschap eruit ziet. Tegelijkertijd staan we gezamenlijk naast de boer, om met diens kennis te leren of en hoe de mogelijkheden in de praktijk ook echt vorm kunnen krijgen. Ook andere experts (boswachters, kunstenaars, wetenschappers, molenaars, beleidsmakers; noem maar op) haken aan. Samen zoeken we uit waar we dwars kunnen zijn: waar zijn de mogelijkheden broodnodig, maar lijken ze beperkt? Dát is waar we een verbond vormen voor grondige verandering—een Grond Verbond.
En… het blijft natuurlijk niet alleen bij praten! Je kan met ons je handen uit de mouwen steken op de boerderij, je kan herstelprojecten mee bedenken en vormgeven, je kan stemmen op de plannen, je kan bijdragen aan de uitvoering van landschapsherstel én je kan, heel simpel, via MOMA genieten van kwalitatieve producten van de deelnemende boerderijen. Op die manier betaal je binnen de voedselketen zelf al mee aan de landschapsherstelprojecten. Wil je meer doen? Check bijvoorbeeld onze kalender voor aankomende activiteiten, of steun Grond Verbond met een donatie.
Het co-creatieproces
Grond Verbond biedt een radicaal ander model voor de invulling van het productielandschap: een model waarbij sociaal en ecologisch landschapsherstel inherent onderdeel zijn van de lokale voedselketen, door middel van de samenwerking tussen boeren en burgers. Het Grond Verbond-model is vormgegeven door 25 boeren en burgers uit de Metropoolregio Amsterdam (MRA) in een co-creatieproces van onder meer deliberatie, stemmen en kiezen.
Het in 2020 ontworpen model is én blijft voortdurend in ontwikkeling: om het proces te blijven verbeteren, maar ook om te kunnen blijven reageren op de specifieke uitdagingen van de tijd en op de verschillende contexten waarin het model wordt toegepast. Check hieronder onze Toolkit om jouw eigen Grond Verbond te starten.
De eerste rondes
De eerste ronde van het Grond Verbond vond plaats op boerderij De Groene Griffioen in Weesp. Begin 2021 stuurden consumenten maar liefst 21 ideeën in om het land van boeren Boy en Wendela van boerderij De Groene Griffioen gezonder te maken. Er vond een Grond Markt plaats die open was voor publiek, waarbij alle ideeën vertegenwoordigd werden in het landschap. Na een cyclus waarin er meermaals overlegd, uitgewerkt en zowel door boer als consument gestemd werd, heeft dit boer-burger verbond het erf van De Groene Griffioen aan het eind van het jaar vogelvriendelijker gemaakt. Er werden verschillende soorten nestkasten opgehangen in en om de stallen, er werden takkenrils aangelegd met snoeiafval uit de stad, en er werd een lange heg geplant langs het erf.
Rond diezelfde tijd startten we de tweede Grond Verbond ronde op boerderij De Beekhoeve in Kamerik. Deze ronde had een andere vorm dan de eerste: in plaats van individueel een idee in te dienen als consument, kon iedereen zich aanmelden als deelnemer aan de Grond Verbond Denktank. Een groep van 15 personen dook in 2022 tijdens een korte intensieve periode van drie maanden in een urgent vraagstuk van boeren Koos en Monique van der Laan, van boerderij De Beekhoeve: “Hoe kan De Beekhoeve natuurinclusief boeren met 40 hectare minder grond?” Na deze periode werden tijdens de openbare Grond Markt drie plannen gepresenteerd. Na een twee maanden durend stemproces door consumenten van boerderij De Beekhoeve (o.a. op straat via MOMA en in de boerderijwinkel) werd de knoop doorgehakt: in het najaar van 2022 is, samen met de deelnemers van de Denktank en een heleboel andere vrijwilligers, de eerste Koeienapotheek aangelegd!
De derde ronde van de Grond Verbond Werkgroep (voorheen: Grond Verbond Denktank) zal van april tot en met juni 2023 plaatsvinden bij Marrit Schakel en Bas van Rijn, op Boerderij Buitenverwachting in Hoogmade.
Stichting Grond Verbond
In de tussentijd is het initiatief Grond Verbond doorgegroeid. Sinds begin 2022 is Grond Verbond actief als stichting, waarbinnen de Grond Verbond Werkgroep (voorheen: Grond Verbond Denktank) nog steeds een groot onderdeel is. Vanaf het voorjaar van 2023 start Grond Verbond daarnaast een openlucht debatcentrum op boerderij De Meent in Amstelveen. Om gesprekken te voeren over het landschap, maar dan ook ín het landschap, en zelfs met het landschap. We gaan niet alleen met elkaar in debat, maar zullen altijd zoeken naar het verbindende gesprek––en het verbindende handelen. We gaan niet alleen stilzitten en luisteren, maar komen ook in actie.
Naast de werkgroep en het debatcentrum organiseert Grond Verbond (vaak in samenwerking met MOMA) ludieke evenementen om het heersende marktdenken binnen de voedselketen te bevragen en daar een lokaal en sociaal alternatief op te bieden; is Grond Verbond in een adviserende rol betrokken bij verschillende werkgroepen met betrekking tot rechtvaardigheid binnen de voedselketen; en wakkert Grond Verbond op allerlei fronten dialoog en actie aan met betrekking tot de sociale en ecologische impact van huidige én toekomstige voedselketens.
KVKnr: 85342807
RSIN: 863592065
Ons bestuur
Marga Verheije
Marga heeft veel ervaring in het helpen ontwikkelen van organisaties rondom milieu, cultuur en (internationale) samenwerking. Ze is nu tuinder bij moestuin Leyduin na jaren werk te hebben gedaan als adviseur en programmamaker. Marga combineert een zachte kijk op de wereld met concrete plannen en stelt de essentiële vragen die de focus terugleggen op de kern.
Marten Verdenius
Marten is oprichter van MOMA Liquid Landscape en het creatieve en filosofische brein achter Stichting Grond Verbond. Je vindt hem meestal rondlopen als projectleider op Boerderij de Meent op zijn klompen, terwijl hij activistische plannen beraamt om het voedselsysteem anders in te richten.
Boy Griffioen
Boy is pionier in de kringlooplandbouw en laat op zijn Biologische Boerderij de Groene Griffioen in Weesp zien hoe integrale duurzame bedrijfsvoering met o.a. een vrijloop compoststal, bijzonder ras koeien. Boy brengt een realistische blik vanuit een boerenperspectief in het Grond Verbond.
Anne Foekema
Anne houdt zich bezig met duurzame voedselproductie o.a. bij haar eigen Cafe Restaurant Metro. Ze was eerder actief bij voedselcampagnebureau Food Cabinet en Slow Food Network. En als secretaris van Stichting Grond Verbond brengt Anne veel energie en creatieve ideeën in de mix.
Pieter Heyning
Pieter is opgeleid als ecoloog en boert als tuinder op de CSA Tuinen van Hartstocht. Je kan altijd op Pieter rekenen voor kritische en uitdagende vragen, waarbij hij de praktijk van de landbouw verbindt aan een groter (ecologisch) perspectief.
Kees Foekema
Kees is programmamaker bij De Balie in Amsterdam, waar hij gesprekken faciliteert over duurzame oplossingen over voedsel en landbouw. Met een heldere blik en openheid maakt Kees vanuit zijn rol als penningmeester het landbouwgesprek toegankelijk voor iedereen.
Partners
